Σάββατο 1 Ιανουαρίου 2022

ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ




 Σήμερα ο ερχομός της Πρωτοχρονιάς συνοδεύεται  συνήθως από μιαν έξοδο σε ένα  εστιατόριο και για τους νεώτερους σε κάποιο ''ορθάδικο'' δίπλα σε πολλούς αλλά άγνωστους ανθρώπους.Αν επιχειρήσουμε να γυρίσουμε το ρολόι του χρόνου πίσω,τα πράγματα ήταν αρκετά διαφορετικά.Μπορεί στο παλάτι του βάιλου να μαζευότανε τα μέλη της διοίκησης για να καλωσορίσουν τον νέο χρόνο,η σε κάποιο αρχοντικό  τση χώρας τα μέλη του κονσέγιου πλαισιωμένα από αβοκάτους,ντοτόρους και νοδάρους,αλλά η πραγματική προσέγγιση της πρωτοχρονιάς γινόταν στα χωριά.

     Εκεί οι άνθρωποι όντας δεμένοι με την γη τους-όσοι είχαν- όλες οι δραστηριότητες των γιορτών ήταν συνυφασμένες με αυτήν.Μπορεί να πίστευαν απλοϊκά στο Χριστό,αλλά παράλληλα υπήρχαν οι αναράιδες,τα τελώνια,οι καλλικάτζαροι και ένα σωρό άλλες δοξασίες κατάλοιπα παγανιστικά που συνυπήρχαν μέσ'το μυαλό τους.Δεν είναι τυχαίο ότι τις μέρες των ''γιορτόνε'' πρόσφεραν άσπαστα καρύδια ,αμύγδαλα,κουκουνάρια και λεπτοκάρυα

      Αν υπήρχε καμιά παχιά κότα προοριζόταν για το παραδοσιακό αυγολέμονο. Ο κόκκορος συνήθως πήγαινε ρεγάλο στον άρχοντα,μαζί με καρπούς της γης,να τον έχει ο θεός καλά να τους διαφεντεύει.Η πιτσιρικαρία από το χάραμα ακόμα ξεχυνόταν στους δρόμους να ευχηθεί και να λάβει στρίνες,έχοντας κρεμασμένη στον λαιμό την μπούρσα,ελπίζοντας σε κάποιο νόμισμα.Για να το πετύχουν ξελαρυγγιάζοταν λέγοντας ''Αυγά πουλιά ,στάρια ,γεννήματα και αρσενικά παιδιά''

       Αυτές τις μέρες πάντως τον πρώτο λόγο τον είχε η νοικοκυρά.Ήταν αυτή που θα ετοίμαζε τις τηγανίτες και ότι άλλο καλό άντεχε η τσέπη του νοικοκύρη.Αυτή θα ανακάτευε τις στάχτες στην ωγνίστρα ευχόμενη το ''αυγά πουλιά'' .Ακόμα μάζευε την στάχτη από τα Χριστούγεννα μέχρι των Φώτων για να την σκορπίσουν στο αμπέλι την πρώτη του Φλεβάρη που ήτανε η γιορτή του Αη Τρύφωνα γιατί πίστευαν ότι καταστρέφει τον σκάθαρο τη λάλα και το μάστακα.

         Η κορυφαία στιγμή όμως κατά την γνώμη μου ήταν όταν η νοικοκυρά την ημέρα της Πρωτοχρονιάς πριν ακόμα φέξει άναβε την ωγνίστρα με τριώ λογιώ ξύλα.Βάνανε ελιά ,περνάρι και κεπαρύσσι και όσο φουντώνανε και καιγώτανε διώχνανε τα κακά πνεύματα και ότι κακό τρογύρνανε την οικογένεια. Ανεβαίνανε οι σπίθες και ορμούσανε από τις χαραμάδες της στέγης να βγούνε όξω να ανταμώσουμε τα τελευταία άστρα.Και μπερδευότανε με τις σπίθες των γειτόνων και γινότανε πιο ισχυρή η ευχή.

           Όπως έλεγε η νόνα,που και αυτηνής τσι τόχε πει η νόνα της και αυτηνής κάποια άλλη νόνα το ξύλο της ελιάς απο ευλοημένο δεντρο θα έφερνε όλα τα καλά και στάρια και γεννήματα και σταφύλια.Έπειτα το κεπαρύσσι θα έφερνε σερνικά παιδιά να συνεχιστει η ράτσα και ο κόσμος όλος,Τέλος το περνάρι σκληρό και δυνατό ξύλο θα έφερνε την υγειά

              Χρειαζότανε οι άνθρωποι τότε αυτές τις ελπίδες γιατί η ζωή ήταν δύσκολη.Όταν τους βρίσκανε συμφορές και νοιώθανε οτι τους ξέχασε και ο θεος καταφεύγανε και σε τέτοιες διαδικασίες,που όμως είχανε μια ομορφιά.