Το 1922, όπως όλοι πιθανόν ξέρουμε ,συνέβει μία εθνική τραγωδία στην χώρα.Ηταν η Μικρασιατική καταστροφή.Ήταν το τέλος μιάς εθνικής ουτοπίας, που έμελλε να έχει καταστροφικά αποτελέσματα.Στρατός και πρόσφυγες μαζέψαν τα κομμάτια τους και γύρισαν πίσω.
Το Βαλανειό, μέσα σ' αυτήν την τραγωδία, στάθηκε τυχερό σε δυό πράγματα. Το ένα ήταν, οτι δεν είχε νεκρούς σε αυτόν τον πόλεμο.Το άλλο ήταν, οτι αυτοί οι ηττημένοι στρατιώτες, έφεραν μαζί τους το σπόρο, που έμελλε να βλαστήσει και να δημιουργήσει τον ΘΕΡΙΝΟ ΘΙΑΣΟ ΒΑΛΑΝΕΙΟΥ. Ότι θα προσπαθήσω να ιστορήσω παρακάτω, βασίζεται σε ένα αφήγημα του παπά-Καβάσιλα και μία ''συνεύντεξη'' του Κώστα του Λάμδα, που παρουσιάστηκαν στην εφημερίδα του συλλόγου της Αθήνας, πριν αρκετά χρόνια. Η ιστορία ξεκίνησε απο την Μικρά Ασία, οταν ο Κώστας ο Λάμδας (Κωστελέτος) συμμετείχε σε αυτοσχέδιους θιάσους, που σκοπό είχαν την διασκέδαση των φαντάρων ,στην ανάπαυλα της μάχης.Έτσι αφού κόλλησε το μικρόβιο του θεάτρου ,το κουβάλησε μαζί του-μετά την κατάρευση του μετώπου-στο Βαλανειό.Έφερε δε μαζί του και κάποια βιβλία, με θεατρικά έργα. Την συνέχεια δεν είναι δύσκολο να την φανταστούμε!Κάποια μέρα ,εκεί που ο καθένας είχε και από μία ιστορία να διηγηθεί ,απο τον πόλεμο με την απαραίτητη ''σάλτσα'' και με τη βοήθεια του κρασιού, έπεσε η ιδέα -Δέν κάνουμε και εμείς ενα θίασο? Αυτό ήταν.Ο ενθουσιασμός μεγάλος.Κάπως ετσι εγεννήθηκε ''ο θερίνος θίασος Βαλανειου''
Βέβαια υπήρξαν και τα προβληματάκια .Οι άνδρες δεν ήθελαν επ' ουδενί να παίξουν οι γυναίκες τους θεατρο.Είπαμε προοδευτικοί-προοδευτικοί, αλλά μην το παραξηλώσουμε. Eτσι ξεκίνησε μια υπέροχη περιπέτεια, γι αυτούς τους χωρικούς ,που όλη μέρα δούλευαν στα χωράφια, και το βράδυ ''πετούσαν'' απο πάνω τους την κούραση, για να κάνουν πρόβα.Που έπρεπε να σκαρφίζονται διάφορα, για να φτιάχνουν στολές και σκηνικά καθότι η φτώχια ήταν παρούσα.Να πούμε εδώ οτι τα έργα παίζονταν Κυριακές και αργίες ,γιατι τις άλλες μέρες έπρεπε να βγει το μεροκάματο.
Η αυλαία που ήταν ενα ύφασμα απο κάμποτο ,περίπου 3χ5 έγραφε πάνω ''θερινός θίασος Βαλανειού''.Το έργο αφού έκανε την πρεμιέρα του στο χωριό ,άρχιζε την περιοδεία του στα γύρω χωριά ,οπου είχε μεγάλη επιτυχία.Συνήθως έκοβαν ένα μικρό εισιτήριο για να καλύπτουν τις αναγκες τους. Η θεματολογία των έργων περιλάμβανε δράματα,,κωμωδίες αλλα και βουκολικά.Μερικά απο αυτά ηταν ,Η ΓΚΟΛΦΩ,Η ΕΣΜΕ,Η ΣΚΛΑΒΑ,Ο ΑΘ.ΔΙΑΚΟΣ,ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΤΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ ,Η ΓΥΝΑΙΚΑ του Σουρη,ΜΙΑ ΚΛΙΝΗ ΓΙΑ ΤΡΕΙΣ ,O ΦΙΑΚΑΣ,Ο ΛΥΧΝΟΣΤΑΤΗΣ και άλλα πολλά. Θα πρέπει να πούμε εδώ, οτι οι πρωτεργάτες αυτής της κίνησης, ήταν ο Κώστας και ο Γιώργης (ο πατερας του Οδυσσέα του σκηνοθέτη) αδέλφια Τζαγκλαίοι-Κωστελεταίοι και ο Ντίνος ο Μπουρίτσης -Κρασάκης ΄'Οσο για τους ηθοποιούς, πολλοί και ταλαντούχοι.Εκτός απο τους τρείς που αναφέραμε πριν, αυτός που συμφωνούν όλοι οτι ξεχώριζε ήταν ο Δανίλης.Αλλοι που συμπλήρωναν το καστ ηταν ο Καλόγερος,ο Τάκης ο Σμπίρης,ο Λέτος,ο Τσάντος του Σταματσούρη και άλλοι πολλοί καθως και κομπάρσοι.Με λίγα λόγια ένα σημαντικό κομμάτι του χωριού, συμμετείχε σε αυτή την πρωτόγνωρη εμπειρία. Βέβαια όπως όλες οι δράσεις που ανοίγουν δρόμους, έτσι κι αυτή δημιούργησε αντίδραση.Όσοι δεν συνφωνούσαν με το ελεύθερο πνεύμα, γιατί προφανώς δεν το ήλεγχαν -και αυτό τους φόβιζε-με την βοήθεια της αστυνομίας διέλυσαν τον θίασο.Είχαν προηγηθεί βέβαια και αποχωρήσεις λόγω θανάτων ή και μετοικήσεων στην Αθήνα, που έκαναν ευκολωτερο το έργο της διάλυσης. Ετσι μετά απο δέκα χρόνια δημιουργικής παρουσίας, γύρω στα 1934 ο θερινός θίασος Βαλανειού έριξε αυλαία.Και ύστερα ήρθε ο Μεταξάς!! Ξέχασαν όμως , όλοι όσοι χάρηκαν απο αυτήν την εξέλιξη, οτι τον σπόρο όσο τον θάβεις τόσο βρίσκει χώμα να ριζώσει.Ετσι μετά απο αρκετά χρόνια, ο θερινός θίασος Βαλανειού βλάστησε και άνθισε.Με την αμέριστη συμπαράσταση του Πολιτιστικού Συλλόγου και το μεράκι όλων ,αλλά κυρίως της Ανθής της εγγονής του Κώστα, συνεχίζει να ανοίγει δρόμους στην ψυχή και το μυαλό μας.
Θα ήταν όμως
μεγάλη παράλειψη να μην αναφέρουμε μερικά περιστατικά ,απο τις παραστάσεις, που δείχνουν το πόσο αγαπούσαν αυτό που έκαναν και πόσο κρυμμένο ταλέντο υπάρχει, καμμιά φορά σε απλούς ανθρώπους.
Τόσο πολύ το ζούσαν το έργο, που παράσερναν και τους θεατές ώστε σε μία παράσταση σε κάποιο χωριό, που έπαιζαν τον ''Αθανάσιο Διάκο'' στη σκηνή που διατάζει ο πασάς να τον κάψουν, μιά γυναίκα σήκωσε πέτρες να χτυπήσει τον ''πασά''. Μιάν άλλη φορά συνέβει κάτι, που και σήμερα μπορει να συμβεί δηλαδή να μπερδευτεί ο ηθοποιός στο χαλί και να βρεθεί ανάσκελα.Εδώ πρέπει να πούμε οτι τότε δεν υπήρχαν σανίδια, αλλά σκόρτσα απο κυπαρίσσι και απο πάνω κουρελούδες.Πρωταγωνιστής εδώ ο Δανίλης που ήταν εξπέρ στις εκπλήξεις.Αφού βρέθηκε λοιπόν φαρδύς -πλατύς στην σκηνή ,το διαχειρίστηκε μα τέτοιο τρόπο που όλοι νόμισαν οτι ήταν μέρος του έργου.Σε μίαν άλλη περίπτωση όταν έπαιζαν τη ''ΣΚΛΑΒΑ'' και έπαιζε τον αγροφύλακα, χωρίς συννενόηση και χωρις να έχει ξαναπαιχτεί έτσι η σκηνή,μπουκάρησε ο αθεόφοβος στην σκηνή καββάλα σ ένα γάιδαρο. Τέλος σε μια παράσταση του Διάκου ,ο Δανίλης είχε πρόβλημα και δήλωσε οτι δεν θα έπαιζε έτσι αντικαταστάθηκε απο άλλον.Ελα όμως που τον έτρωγε μέσα του, που θα έλειπε απο την παράσταση!! Δεν άντεξε,έφτιαξε απο την σάρτζα της μάνας του μια βράκα,ζωνάρι ,τουρμπάνι ποιός ξέρει απο ,τι γιατι άλλη στολή δεν υπήρχε,και κίνάει σαν τούρκος στρατιώτης αλλόκοτος για της Μαμούλως που γινότανε η παράσταση.Πήγε δε γύρω-γύρω απο το Αλωνάκι, χωρίς να τον πάρει κανένας χαμπαρι Εκείνη τη φορά παίζανε πάλι το ''Διάκο''.Τον πασά τον έκανε ο Λέτος που το ''είχε'' και Διάκος ο Τσάντος του Σταματσούρη εξ ίσου καλός.Η αγωνία έχει φθάσει στο κατακόρυφο, οταν ο πασάς απευθύνεται στην μάνα και την αδελφή του Διάκου.Φωνάζει τους στρατιώτες να μπουν και μαζί τους μπαίνει και ο Δανίλης Ενας στρατιώτης μα τι στρατιώτης!!Εχει τέτοιο αλλόκοτο ντύσιμο ,που το έργο απο δράμα κοντεύει να μετατραπεί σε κωμωδία.Με το ζορι κρατάνε τα γέλια τους ηθοποιοί και κοινό . Mιά Κυριακή είχαν πάει στους Χωρεπισκόπους να παίξουν την ''Γκόλφω'' και ο Γιώργης του Τζάγκλου, είχε το ρόλο του Τάσου.Κανόνισε λοιπόν από μόνος του και προμηθεύτηκε μια φούσκα απο χοιρινό, την γέμισε με νερωμένη κόκκινη μπογιά και την έβαλε κάτω απο το πουκάμισο ,στο μέρος της καρδιάς.Όταν λοιπόν έφτασε η στιγμή της αυτοκτονίας, πάνω απο την αγαπημένη του, πίεσε με το μαχαίρι την φούσκα και το ''αίμα'' γέμισε τα ρούχα του αλλα και τη σκηνή.Έπεσε δε τόσο φυσικά ,που όλοι πετάχτηκαν επάνω νομίζοντας οτι έγινε ατύχημα ,οι δε γυναίκες άρχισαν να κλαίνε. Αυτοί ήταν λοιπόν, οι θεατρικοί ήρωες της Κυριακής.
Το Βαλανειό, μέσα σ' αυτήν την τραγωδία, στάθηκε τυχερό σε δυό πράγματα. Το ένα ήταν, οτι δεν είχε νεκρούς σε αυτόν τον πόλεμο.Το άλλο ήταν, οτι αυτοί οι ηττημένοι στρατιώτες, έφεραν μαζί τους το σπόρο, που έμελλε να βλαστήσει και να δημιουργήσει τον ΘΕΡΙΝΟ ΘΙΑΣΟ ΒΑΛΑΝΕΙΟΥ. Ότι θα προσπαθήσω να ιστορήσω παρακάτω, βασίζεται σε ένα αφήγημα του παπά-Καβάσιλα και μία ''συνεύντεξη'' του Κώστα του Λάμδα, που παρουσιάστηκαν στην εφημερίδα του συλλόγου της Αθήνας, πριν αρκετά χρόνια. Η ιστορία ξεκίνησε απο την Μικρά Ασία, οταν ο Κώστας ο Λάμδας (Κωστελέτος) συμμετείχε σε αυτοσχέδιους θιάσους, που σκοπό είχαν την διασκέδαση των φαντάρων ,στην ανάπαυλα της μάχης.Έτσι αφού κόλλησε το μικρόβιο του θεάτρου ,το κουβάλησε μαζί του-μετά την κατάρευση του μετώπου-στο Βαλανειό.Έφερε δε μαζί του και κάποια βιβλία, με θεατρικά έργα. Την συνέχεια δεν είναι δύσκολο να την φανταστούμε!Κάποια μέρα ,εκεί που ο καθένας είχε και από μία ιστορία να διηγηθεί ,απο τον πόλεμο με την απαραίτητη ''σάλτσα'' και με τη βοήθεια του κρασιού, έπεσε η ιδέα -Δέν κάνουμε και εμείς ενα θίασο? Αυτό ήταν.Ο ενθουσιασμός μεγάλος.Κάπως ετσι εγεννήθηκε ''ο θερίνος θίασος Βαλανειου''
Βέβαια υπήρξαν και τα προβληματάκια .Οι άνδρες δεν ήθελαν επ' ουδενί να παίξουν οι γυναίκες τους θεατρο.Είπαμε προοδευτικοί-προοδευτικοί, αλλά μην το παραξηλώσουμε. Eτσι ξεκίνησε μια υπέροχη περιπέτεια, γι αυτούς τους χωρικούς ,που όλη μέρα δούλευαν στα χωράφια, και το βράδυ ''πετούσαν'' απο πάνω τους την κούραση, για να κάνουν πρόβα.Που έπρεπε να σκαρφίζονται διάφορα, για να φτιάχνουν στολές και σκηνικά καθότι η φτώχια ήταν παρούσα.Να πούμε εδώ οτι τα έργα παίζονταν Κυριακές και αργίες ,γιατι τις άλλες μέρες έπρεπε να βγει το μεροκάματο.
Θα ήταν όμως
μεγάλη παράλειψη να μην αναφέρουμε μερικά περιστατικά ,απο τις παραστάσεις, που δείχνουν το πόσο αγαπούσαν αυτό που έκαναν και πόσο κρυμμένο ταλέντο υπάρχει, καμμιά φορά σε απλούς ανθρώπους. Τόσο πολύ το ζούσαν το έργο, που παράσερναν και τους θεατές ώστε σε μία παράσταση σε κάποιο χωριό, που έπαιζαν τον ''Αθανάσιο Διάκο'' στη σκηνή που διατάζει ο πασάς να τον κάψουν, μιά γυναίκα σήκωσε πέτρες να χτυπήσει τον ''πασά''. Μιάν άλλη φορά συνέβει κάτι, που και σήμερα μπορει να συμβεί δηλαδή να μπερδευτεί ο ηθοποιός στο χαλί και να βρεθεί ανάσκελα.Εδώ πρέπει να πούμε οτι τότε δεν υπήρχαν σανίδια, αλλά σκόρτσα απο κυπαρίσσι και απο πάνω κουρελούδες.Πρωταγωνιστής εδώ ο Δανίλης που ήταν εξπέρ στις εκπλήξεις.Αφού βρέθηκε λοιπόν φαρδύς -πλατύς στην σκηνή ,το διαχειρίστηκε μα τέτοιο τρόπο που όλοι νόμισαν οτι ήταν μέρος του έργου.Σε μίαν άλλη περίπτωση όταν έπαιζαν τη ''ΣΚΛΑΒΑ'' και έπαιζε τον αγροφύλακα, χωρίς συννενόηση και χωρις να έχει ξαναπαιχτεί έτσι η σκηνή,μπουκάρησε ο αθεόφοβος στην σκηνή καββάλα σ ένα γάιδαρο. Τέλος σε μια παράσταση του Διάκου ,ο Δανίλης είχε πρόβλημα και δήλωσε οτι δεν θα έπαιζε έτσι αντικαταστάθηκε απο άλλον.Ελα όμως που τον έτρωγε μέσα του, που θα έλειπε απο την παράσταση!! Δεν άντεξε,έφτιαξε απο την σάρτζα της μάνας του μια βράκα,ζωνάρι ,τουρμπάνι ποιός ξέρει απο ,τι γιατι άλλη στολή δεν υπήρχε,και κίνάει σαν τούρκος στρατιώτης αλλόκοτος για της Μαμούλως που γινότανε η παράσταση.Πήγε δε γύρω-γύρω απο το Αλωνάκι, χωρίς να τον πάρει κανένας χαμπαρι Εκείνη τη φορά παίζανε πάλι το ''Διάκο''.Τον πασά τον έκανε ο Λέτος που το ''είχε'' και Διάκος ο Τσάντος του Σταματσούρη εξ ίσου καλός.Η αγωνία έχει φθάσει στο κατακόρυφο, οταν ο πασάς απευθύνεται στην μάνα και την αδελφή του Διάκου.Φωνάζει τους στρατιώτες να μπουν και μαζί τους μπαίνει και ο Δανίλης Ενας στρατιώτης μα τι στρατιώτης!!Εχει τέτοιο αλλόκοτο ντύσιμο ,που το έργο απο δράμα κοντεύει να μετατραπεί σε κωμωδία.Με το ζορι κρατάνε τα γέλια τους ηθοποιοί και κοινό . Mιά Κυριακή είχαν πάει στους Χωρεπισκόπους να παίξουν την ''Γκόλφω'' και ο Γιώργης του Τζάγκλου, είχε το ρόλο του Τάσου.Κανόνισε λοιπόν από μόνος του και προμηθεύτηκε μια φούσκα απο χοιρινό, την γέμισε με νερωμένη κόκκινη μπογιά και την έβαλε κάτω απο το πουκάμισο ,στο μέρος της καρδιάς.Όταν λοιπόν έφτασε η στιγμή της αυτοκτονίας, πάνω απο την αγαπημένη του, πίεσε με το μαχαίρι την φούσκα και το ''αίμα'' γέμισε τα ρούχα του αλλα και τη σκηνή.Έπεσε δε τόσο φυσικά ,που όλοι πετάχτηκαν επάνω νομίζοντας οτι έγινε ατύχημα ,οι δε γυναίκες άρχισαν να κλαίνε. Αυτοί ήταν λοιπόν, οι θεατρικοί ήρωες της Κυριακής.
