ΤΙ ΕΤΡΩΓΑΝ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

Παρατηρώντας το πλήθος των εκπομπών μαγειρικής που κατακλύζουν την τηλεόραση,σκεπτόμουν κατά πόσον η διατροφή ενός λαού παίζει ρόλο στην γενικότερη πρόοδο του.Επειδή δεν είμαι και τόσο περήφανος για τα επιτεύγματα των Νεοελλήνων φαντάζομαι ότι οι αρχαίοι Ελληνες μπορεί να υστερούσαν στην γκάμα των φαγητών,αφού δεν είχαν μακαρόνια και κιμά και διάφορα άλλα,όμως σίγουρα υπερτερούσαν στην πρόσληψη σωστής τροφής ,διαφορετικά δεν μπορώ να εξηγήσω πως έφτιαχναν Παρθενώνες και νικούσαν τους Πέρσες.

   Έτσι αν επιχειρησουμε ένα ταξίδι στις γευστικές συνήθειες των προγόνων μας ο πρώτος σταθμός θα είναι σίγουρα το ψωμί και τα παράγωγα του.Η καλλιέργεια των δημητριακών θεωρούταν ιερή ασχολία.Δεν είναι διόλου τυχαίο που οι προγονοί μας έφτιαξαν ολόκληρη θεά προστάτιδα των δημητριακών.Μιλάμε βέβαια για την Δήμητρα που παρεπιπτόντως λεγότανε και Σιτώ.

   Όλες οι πεδινές εκτάσεις σπέρνονταν με δημητριακά που συχνά δεν έφτανε η παραγωγή να θρέψει τον πληθυσμό και κατέφευγαν σε εισαγωγές από την Σικελία,Αίγυπτο και τον Εύξεινο Πόντο.Τα πρωτεία είχε το σιτάρι σαν πιο δημοφιλές παρ όλο που η κρίθη (κριθάρι) ήταν παλαιότερη.Η κρίθη όμως χρησιμοποιουνταν στις αναίμακτες θυσίες.

  Η κατεργασία ξεκινούσε με το λίχνισμα δηλαδή την απομάκρυνση του άχυρου γι αυτό διαλέγανε τις ημέρες που φύσαγε.Ακολουθούσαν κατά περίσταση ξεπλύματα η καβουρδίσματα έτσι ώστε ο καρπός να είναι έτοιμος να αλεστεί.  Ένας πρώτος τρόπος κοπανίσματος των δημητριακών ήταν μέσα σε  σκαμμένα τεμάχια από κορμούς δέντρων(όλμοι) μέχρι να εφευρεθεί ο πέτρινος χειρόμυλος.

  Αρχικά αυτή ήταν ασχολία των θεραπαινίδων αλλά σιγά-σιγά εξελίχθηκε σε επάγγελμα το ''μυλωθρικόν'' όπως υπήρχαν και μεταπράτες που εμπορευόταν τα παράγωγα των δημητριακών οι λεγόμενοι ''αλφιταμοιβοί''.Από το πρώτο άλεσμα αφού απομάκρυναν τα άλευρο από το χοντρό υπόλειμμα έφτιαχναν τον χόνδρο αυτό που σήμερα ονομάζουμε πλιγούρι.Επίσης έφτιαχναν ένα είδος χυλού τον ''πόλτο'' με αλεύρι ,νερό και καρυκεύματα.Η ''πτισάνη''ήταν χυλός απο χονδροαλεσμένο κριθάρι που το έδιναν στους αρρώστους.Η ''μάζα'' ήταν αλεσμένο κριθάρι πλασμένο σε γαλέτα που το έδιναν σε αυτούς που έλειπαν συχνά από το σπίτι,δηλαδή στους αγρότες και τους στρατιώτες.

   Toυς άρτους τους έψηναν με πολλούς τρόπους και σε πολλά διαφορετικά σχήματα.Αλλους τους έψηναν απευθείας πάνω σε κάρβουνα ενώ μερικούς κατά το ψήσιμο τους αλοιφαν με λάδι η λίπος.Ακόμα τους έβαζαν κάτω από την θράκα η και ακόμα τους έψηναν σε σχάρες.Ακόμα τους τηγάνιζαν και τους περιέχυναν με μέλι.
Το πιο νόστιμο ψωμί γινόταν σε κλιβάνους κατά κανόνα πήλινους.Επειδή ζούσαν σε ταξική κοινωνία φυσικό ήταν να υπάρχουν άρτοι διάφορης αξίας.Υπήρχαν λοιπόν οι ρυπαροί άρτοι που περιείχαν κυρίως πίτυρα,αλλά και μία καλύτερη κατηγορία που περιείχε μισό πίτυρο και μισό άλευρο.Βέβαια η ανώτερη τάξη έτρωγε καθαρό σταρένιο ψωμί.

     Επειδή με το πέρασμα του χρόνου ο ουρανίσκος των προγόνων μας άρχισε να γίνεται πιο απαιτητικός,άρχισαν να κατασκευάζουν  διάφορα αρτοσκευάσματα με αλμυρή,πικάντικη η γλυκιά γεύση.Το είδος αυτών των εδεσμάτων ονομαζόταν ''πλακούντες'' και είχαν πολλά σχήματα και ονομασίες.Σημαντική παρουσία σε αυτά είχε το μέλι αλλά και το σουσάμι.Μάλιστα έναν πλακούντα με αυτά τα υλικά έδιναν στις νεόνυμφες για γονιμότητα.Απο κει και πέρα λειτουργούσε και η φαντασία των παρασκευαστών.Χαρακτηριστικό είναι ότι έφτιαχναν κάτι που έχει φθάσει μέχρι τις μέρες μας με μικρή παραλλαγή.Συγκεκριμένα δημιουργούσαν μία μάζα από αποξηραμένα σύκα που την πανάριζαν με αλεύρι και την έβαζαν στο ήλιο να στεγνώσει και την κράταγαν για τον χειμώνα.Και βέβαια το όνομα της ήτα ''συκομαγίδα''

        Σε επόμενη ανάρτηση θα μιλήσουμε για τα ψάρια.